در میــان کشــورهای پیشــرو در زمینــه روش‌هــای تامیــن مالــی جایگزیــن، کشــور چیــن رتبــه نخســت را بــه خــود اختصــاص داده اســت. این کشــور بــا 215.4 میلیـارد دلار در زمینـه روش‌هـای تامیـن مالـی جایگزیـن پیشــتاز اســت و فاصلــه معنــاداری بــا کشــور دوم یعنــی ایالات متحده آمریــکا دارد.
تعداد پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی در کشورهای پیشتاز دنیا
بررسی وضعیت منطقه‌ای صنعت تأمین مالی جمعی جهان
آمریکای شمالی: آمریکای شمالی پیشتاز بازار جهانی تامین مالی جمعی است که توسط یک اکوسیستم استارتاپی قوی، محیط نظارتی مطلوب و مشارکت بالای سرمایه‌گذاران هدایت میشود. ایالات متحده آمریکا، به ویژه با پلتفرمهایی مانند Indiegogo ،Kickstarter، و GoFundMe که طیف گستردهای از کمپین‌های تامین مالی جمعی را راه‌اندازی میکنند، یکی از مشارکتکنندگان کلیدی در بازار جهان است.
اروپا: اتحادیه اروپا بازار تامین مالی جمعی با سرعت رشد بالا است که با افزایش آگاهی از گزینه‌های تامین مالی جایگزین، چارچوب‌های نظارتی و حمایتی و پیشرفت‌های فناورانه پیش میرود. کشورهایی مانند بریتانیا، آلمان و فرانسه بازارهای کلیدی برای پلتفرم‌های تامین مالی جمعی هستند
آسیا-اقیانوسیه: منطقه آسیا-اقیانوسیه یک فرصت رشد قابل توجه برای بازار تامین مالی جمعی است که ناشی از رشد سریع اقتصادی، افزایش نفوذ اینترنت و اکوسیستم استارتاپی در حال رشد است. کشورهایی مانند چین، ژاپن و کره جنوبی پیشتاز پذیرش تامین مالی جمعی هستند و با پلتفرمهایی مانند Tencent WeChat و Taobao از Alibaba که کمپین‌های تامین مالی جمعی را برای کارآفرینان و مشاغل کوچک تسهیل میکنند
آمریکای لاتین: بازار تامین مالی جمعی آمریکای لاتین به دلیل افزایش دسترسی به فناوری، افزایش فرهنگ کارآفرینی و نیاز به گزینه‌های تامین مالی جایگزین در منطقه در حال تحول است. کشورهایی مانند برزیل، مکزیک و آرژانتین بازارهای کلیدی برای پلتفرم‌های تامین مالی جمعی هستند.
خاورمیانه و آفریقا: این منطقه به تدریج تامین مالی جمعی را به عنوان ابزاری برای تأمین مالی نوآوری، کارآفرینی و پروژههای اجتماعی پذیرفتها ست. کشورهایی مانند امارات متحده عربی، کنیا و آفریقای جنوبی بازارهای نوظهوری برای پلتفرم‌های تامین مالی جمعی هستند، با کمپین‌هایی که نیازهای متنوعی مانند استارت‌آپ‌های فناوری، پروژههای مراقبت بهداشتی و طرحهای اجتماعی را برطرف میکنند
تشکیل سکوی تأمین مالی در ایاران
●شروع مدل تامین مالی جمعی مبتنی بر مشارکت با چالش‌هایی از جمله کلاهبرداری از سرمایه‌گذاران تحت پلتفرم‌های غیرقانونی همراه بود؛ بعد از این اتفاقات سازمان بورس و اوراق بهادار ایران، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی بر آن شدند که فرآیند تامین مالی جمعی بر پایه مشارکت را به صورت قانونی سیاست‌گذاری نمایند و سکوهای تامین مالی جمعی تحت نظر قانون را راه‌اندازی کنند.
●دستورالعمل تامین مالی جمعی ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﻨﺪ (4) ﻣﺎده (4) ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎزار اوراق ﺑﻬﺎدار در سال 97 توسط شورای عالی بورس تصویب و دستورالعمل اجرایی نحوه انتقال گواهی شراکت در سال 98 به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید. در سال 1399 دو سکوی «کارن کراد» و «دونگی» نخستین طرحهای تامین مالی جمعی تحت نظر فرابورس ایران را منتشر کردند
تحلیل روند رشد تأمین مالی جمعی در ایران :
●درابتدا وضعیت بـازار تامیـن مالـی جمعـی ایـران را از روز نخسـت بررسـی کرده و بـا تحلیل روند ایـن بازار در بـازه ی زمانـی 1399 تا پایان بهـار ،1403 نگاهی بر رشـد ایـن بـازار داشـته ایـم.
براساس آخرین بروزرسانی سایت فرابورس ایران،در تاریخ1403/10/20 ، تعداد 37 سکوی تامین مالی جمعی، دارای گواهینامه تامین مالی جمعی از فرابورس ایران میباشند؛ از این تعداد، 34 سکو فعال بوده
2 سکوی "فاندوکراد " و "زچ " تامین مالی جمعی سبدگردان نوین نگر آسیا غیرفعال میباشند.
همچنین نماد زیما کراد مربوط به کارگزاری بانک صادرات "تعلیق " می باشد.
فرآیند اجرایی و سازوکار تأمین مالی جمعی
●ساز و کار تامین مالی جمعی را می‌توان از سه زاویه بررسی کرد.
1. سکو یا پلتفرم تامین مالی جمعی 2. متاضی (شرکتهای سرمایه پذیر)3. سرمایه گذاران
● در حقیقت، ذینفعان طرحهای تامین مالی جمعی شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران هستند. به صورت کلی، متقاضی (شرکت یا کسب و کار) برای تامین نیازهای مالی خود برای اجرای طرحهای توسعه نیاز به سرمایه پیدا می‌کند و از طریق عامل (سکوهای تامین مالی جمعی) اقدام به تامین مالی کرده و سرمایه‌گذاران از طریق سکوی تامین مالی جمعی در طرح تامین مالی کسب و کار، شرکت میکنند. در کرادفاندینگ معمولا مدت زمان طرحهای تامین مالی ۱۲ ماهه بوده و متقاضی متعهد میشود که به صورت ماهانه یا چند ماه یکبار سود ثابتی را به سرمایه‌گذار پرداخت کند:
اصطلاحات و واژگانی که در سکوی تأمین مالی جمعی مورد استفاده قرار گرفته است :
|
ردیف
|
اﺻﻄﻼﺣﺎت
|
تعاریف
|
|
1
|
تامین مالی جمعی
|
عبارت است از جمع آوری وجوه از عموم سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی، برای تأمین مالی طرح معرفی شده در سکو
|
|
2
|
دستورالعمل:
|
منظور از دستورالعمل تامین مالی جمعی مصوب شورای عالی بورس و اوراق بهادار در تاریخ 25/02/1397 می باشد.
|
|
3
|
عامل:
|
شرکت فاینتک می باشد که طبق الزامات دستورالعمل اقدام به تامین مالی جمعی می نماید.
|
|
4
|
سکو:
|
پلتفرمی که برای تامین مالی جمعی توسط عامل ایجاد شده است و اطلاعات لازم طرح بر اساس دستورالعمل و قوانین و مقررات سکو و قراردادهای فی مابین در آن منتشر می شود. مدیریت سکو برعهده عامل می باشد.
|
|
5
|
طرح:
|
فعالیتی است که متقاضی برای انجام آن درخواست تامین مالی نموده است و مشخصات آن در سکو نمایش داده می شود.
|
|
6
|
طرح باز:
|
طرحی است که در حال تامین مالی بوده، یا تکمیل شده ولی هنوز منابع جمع آوری شده تحویل متقاضی نشده است.
|
|
7
|
تامین کننده/ سرمایه گذار:
|
شخص حقیقی یا حقوقی تامین کننده منابع مالی مورد نیاز متقاضی برای اجرای طرح است که توسط سکو، احراز هویت شده و منابع مالی را جهت سرمایه گذاری در طرح به حساب معرفی شده در سکو واریز نموده است.
|
|
8
|
متقاضی / سرمایه پذیر:
|
شخص حقوقی که به منظور تامین منابع مالی طبق الزامات دستورالعمل به عامل مراجعه نموده است.
|
|
9
|
گواهی شراکت:
|
ورقه بهاداری است که در تامین مالی جمعی به صورت الکترونیک منتشر می شود و از ثبت نزد سازمان بورس معاف می باشد. این گواهی حاکی از میزان مشارکت تامین کنندگان در طرح متقاضی که در سکو معرفی شده، است. مدت اعتبار گواهی، که بر روی آن درج می گردد، به میزان مدت اجرای طرح می باشد. ملاک صحت گواهی شراکت، مستندات واریزی وجه توسط تامین کننده به حساب معرفی شده در سکو است.
|
|
10
|
دوره مشارکت:
|
از زمان واریز وجه به حساب متقاضی تا زمان اتمام طرح و محاسبه ما به التفلوت سود علی الحساب و قطعی و تسویه با سرمایه گذار خواهد بود.
|
|
11
|
دوره تکمیل سرمایه:
|
دوره حداکثر دو ماهه جمع آوری وجوه از تامین کنندگان جهت مشارکت در طرح متقاضی.
|
|
12
|
فراخوان تامین:
|
اعلان عمومی درخواست متقاضی برای تامین مالی طرح در سکو، برای معرفی به تامین کنندگان است.
|
|
13
|
ناظرفنی/مالی:
|
شخص حقیقی یا حقوقی است که با معرفی عامل وظیفه ارزیابی و نظارت بر حسن اجرای طرح را دارد.ناظر فنی/ مالی قبلا به فرابورس معرفی گردیده است.
|
|
14
|
کارگروه ارزیابی:
|
کارگروهی که مطابق ماده 14 دستورالعمل تأمین مالی جمعی مصوب مورخ 25/02/1397 شورایعـالی بـورس و اوراق بهـادار، تشکیل می گردد.
|
ابلاغیه شماره 6 فرابورس
●این ابلاغیه در تاریخ 21 خردادماه 1403 منتشر شده است که به امضای دبیر کارگروه ارزیابی تامین مالی جمعی رسیده است. مهمترین مواردی که در این ابلاغیه آمده است:
●
.1افزایش سقف حداکثر مقدار قابل تامین از طریق تامین مالی جمعی تا سقف 50 میلیارد تومان
.2افزایش سقف حداکثر مقدار پذیرش مجموع طرحهای باز نزد سکوها تا سقف 1500 میلیارد ریال
.3اقرارنامه و بیانیه پذیرش ریسک سرمایه گذاری در تامین مالی جمعی
.4ضوابط انتشار اطالعات و تبلیغات تامین مالی جمعی
شرایط مربوط به سرمایه‌پذیران
الف) شرکتی میتواند طرح 50 میلیارد تومانی تامین مالی کند که بر اساس صورتهای مالی حسابرسی شده سودده باشد.
ب) حداکثر نسبت بدهیهای سرمایه پذیر به داراییهای آن 70 درصد باشد.
پ) حداقل سرمایه ثبتی 100 میلیارد ریالی داشته باشد.
ت) مدیران عامل و هیئت مدیرهای بدون بدهی معوق نزد شبکه بانکی و صندوق‌های پژوهش و فناوری داشته باشد.
ث) اگر قبلا تامین مالی جمعی انجام دادهاست، سابقه تاخیر پرداخت نداشته باشد.
ج) طرح ضمانتنامه معتبر داشته باشد و اظهار نظر بازرس و حسابرس در خصوص صورتهای مالی سال اخیر مالی آن، مردود یا عدم اظهار نظر نباشد.
به گزارش روابط عمومی شرکت تدبیر ملت، در راستای تأکید مدیرعامل محترم براهمیت شناسایی و توسعه بازارهای نوین به‌منظور افزایش سطح درآمدی و ارتقای جایگاه شرکت در ارائه خدمات حرفه‌ای و نقش‌آفرینی، شرکت تدبیر ملت به عنوان ناظر فنی در حوزه تأمین مالی جمعی، به‌عنوان یکی از فرصت‌های کلیدی برای تحقق این هدف شناسایی شده است.
در همین راستا از آنجا که اعتبارسنجی این شرکت‌ها و اشخاص در زمان تأمین مالی جمعی برای سرمایه‌گذاران، سکوهای تأمین مالی و نهادهای مالی بسیار حائز اهمیت می‌باشد، لذا با توجه به تجربیات ارزنده و ظرفیت بالای شرکت تدبیر ملت در زمینه اعتبارسنجی اشخاص حقیقی و حقوقی و تهیه گزارش‌های کارشناسی و تخصصی، طی برگزاری جلسات مدیریتی و کارشناسی، موضوع اعتبارسنجی شرکتهای سرمایه‌پذیر در حوزه کراد فاندینگ (تامین مالی جمعی) به شرکت تدبیر ملت محول گردیده است..
در فرآیند تأمین مالی جمعی، ارزیابی کارشناسی و نظارت بر طرح‌ها نقش کلیدی دارد. ناظران فنی، با بررسی دقیق امکان‌سنجی، ارزیابی بازدهی و تحلیل ریسک طرح‌ها، اطلاعات شفاف و قابل اتکایی به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. این ارزیابی‌ها، علاوه بر ایجاد اعتماد میان سرمایه‌گذاران و صاحبان طرح‌ها، تضمین‌کننده کیفیت و موفقیت پروژه‌ها نیز خواهد بود. فعالیت شرکت در این حوزه، رویکرد نوینی در جهت امور بازاریابی و بهبود عملکرد شرکت می‌باشد.